Tot 50 procent van alle verplaatsingen tot 10 kilometer zouden met de fiets moeten plaats vinden. Dit kan als de fiets niet  meer gezien als een apparaat dat over een rood stuk asfalt rijdt, maar door het fietsen te omarmen als cultuur. Investeren in de fietscultuur betekent investeren in de mobiliteitstransitie die zorgt voor leefbaardere wijken, schonere lucht, veiligere wegen en beter ruimtegebruik.

Het huidige mobiliteitssysteem is hoofdzakelijk gericht op het faciliteren van de automobilist. Dit brengt een aantal problemen met zich mee.

• Het eerste probleem is de hoge mate van luchtvervuiling dat wordt veroorzaakt door het verkeer. De autobewegingen op de korte tot middellange afstand zijn gemakkelijk door de fiets te vervangen. Met de huidige trage elektrificatie van het wagenpark lijkt dit probleem zich niet snel op te lossen en kan steviger fietsbeleid sneller zorgen voor een verbetering van de luchtkwaliteit.
• Ten tweede staan de kosten voor de automobilist niet in evenwicht met de maatschappelijke kosten van het autogebruik. Autogebruik kost geld, voornamelijk door de negatieve effecten op landgebruik, vervuiling en ongelukken. Daarentegen levert fietsen en wandelen de samenleving geld op, voornamelijk door de grote gezondheidsvoordelen.
• Als derde probleem geldt dat het huidige mobiliteitssysteem simpelweg teveel ruimte vraagt en er daardoor geen mogelijkheid meer is om meer huizen en functies toe te voegen zonder het verkeer te veranderen. Auto’s vergen heel veel ruimte en zorgen daarmee voor inefficiënt ruimtegebruik.
• Tot slot is ons huidige mobiliteitssysteem in verandering door een langzame shift naar elektrische auto’s. Echter dit is geen transitie maar een transformatie. Deze transformatie genereert namelijk niet de levensstijl die nodig is voor leefbare wijken, veiligere wegen en beter ruimtegebruik.

Voor een echte mobiliteitstransitie moet de fiets de kern worden van het mobiliteitsbeleid op de kortere afstand.

Om fietsen op de korte afstand te stimuleren zijn drie maatregelen nodig:

1. de fietsinfrastructuur is vrijwel overal onvoldoende. Fietspaden moeten niet alleen veilig en direct zijn, maar moeten ook worden aangepast naar de omgeving. Overal zal maatwerk toegepast worden om de fietser zo goed mogelijk te accommoderen
2. Er zijn nog teveel achterblijvers in fietsgebruik. Zo is er op het gebied van woon-werkverkeer nog veel potentieel om mensen op de fiets te krijgen; een meer actieve rol door werkgevers is noodzakelijk.
3. Het autorijden zou actief ontmoedigd moeten worden door auto’s minder ruimte te geven in de infrastructuur; het schrappen van  parkeerplaatsen is een optie.

bron: fietsberaad CROW 3 juli 2023

Hoe gaat het met de fiets in Culemborg?
Culemborg is maar 4 km hemels breed. Alle verplaatsingen zouden binnen Culemborg met de fiets uitgevoerd kunnen worden. Culemborg is ook typisch een stad die vrijwel geheel  gericht was op het gebruik van de auto. De fiets kwam nooit echt in beeld.

Het  Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan (GVVP 2020) heeft tot doel een mobiliteitstransitie van auto naar fiets. Van eminent belang is de ontwikkeling en aanleg van een  hoofdfietsnetwerk zodat alle wijken en voorzieningen veilig en direct met de fiets bereikt kunnen worden. Meestal binnen 10 minuten.

Een cruciale hobbel is genomen: het afsluiten van de gevaarlijke Vianense Poort voor autoverkeer. De noodzakelijke vervolgstap, de planning van de aanleg van de fietsstraat van Parijsch naar de binnenstad via de Vianense Poort wordt naar verwachting binnenkort gezet. De fiets als kern van het mobiliteitsbeleid is van cruciaal belang om Culemborg leefbaar te maken en te houden.